انواع عمل آرتروپلاستی شانه

عمل آرتروپلاستی شانه

عمل آرتروپلاستی شانه (Shoulder Arthroplasty)، که اغلب به عنوان جایگزینی مفصل شانه شناخته می‌شود، یک عمل جراحی است که طی آن قسمت‌های آسیب‌دیده یا بیمار مفصل شانه با ایمپلنت‌ها یا پروتزهای مصنوعی جایگزین می‌شوند. این روش برای بهبود عملکرد و کاهش درد در بیمارانی که دچار آرتروز شدید، آسیب‌های تروماتیک یا سایر شرایط مزمن شانه هستند، انجام می‌شود.

انواع آرتروپلاستی شانه:

1. آرتروپلاستی کل شانه (Total Shoulder Arthroplasty – TSA): جایگزینی هم سطح مفصلی بازو (هومرال هد) و هم حفره مفصلی شانه (گلنوئید) با پروتزهای مصنوعی.

2. همی آرتروپلاستی (Hemiarthroplasty): فقط سر استخوان بازو (هومرال هد) جایگزین می‌شود، در حالی که حفره مفصلی طبیعی باقی می‌ماند.

3. آرتروپلاستی حفظ روتاتور کاف (Rotator Cuff-Sparing Arthroplasty): این روش جراحی برای حفظ عملکرد روتاتور کاف طراحی شده است.

4. آرتروپلاستی معکوس شانه (Reverse Total Shoulder Arthroplasty – RTSA): در این نوع، طراحی مفصل برعکس می‌شود به گونه‌ای که سطح مفصلی بازو به صورت صفحه‌ای شبیه گلنوئید و حفره مفصلی شانه به صورت قبه‌ای مشابه  سر هومرال درمی‌آید. این روش معمولاً برای بیمارانی با آسیب شدید روتاتور کاف که نمی‌توانند جراحی معمولی TSA انجام دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاندیدهای مناسب برای آرتروپلاستی شانه:

– بیماران با آسیب‌های شدید روتاتور کاف که باعث درد و ناتوانی در استفاده از شانه شده است.
– بیماران مبتلا به آرتروز شدید شانه که دارای درد و محدودیت حرکتی هستند و به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نداده‌اند.
– بیماران با شانه‌های شدیداً آسیب‌دیده به دلیل تروما.
– بیمارانی که دچار نکروز آواسکولار (مرگ بافت به دلیل کاهش جریان خون) در سر هومرال هستند.

روند بهبودی پس از آرتروپلاستی شانه:

روندعمل جراحی شانه که به عنوان آرتروپلاستی شانه شناخته می‌شود، درمانی است که در آن اجزای آسیب‌دیده یا فرسوده مفصل شانه با اجزای مصنوعی جایگزین می‌شوند. این عمل جراحی معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که دچار آرتروز شدید هستند یا آسیب‌های جدی در مفصل شانه دارند که باعث درد مزمن و محدودیت در حرکت شده است.

انواع آرتروپلاستی شانه:

1. آرتروپلاستی کل شانه (Total Shoulder Arthroplasty – TSA):
– جایگزینی هم سر استخوان بازو (هومرال هد) و هم حفره مفصلی شانه (گلنوئید) با پروتزهای مصنوعی.

2. همی‌آرتروپلاستی شانه (Hemiarthroplasty):
– فقط سر استخوان بازو جایگزین می‌شود، بدون تغییر در حفره مفصلی شانه.

3. آرتروپلاستی معکوس شانه (Reverse Total Shoulder Arthroplasty – RTSA):
– طراحی پروتز برعکس می‌شود به طوری که حفره مفصلی شانه جایگزین با سر استخوان بازو می‌شود و برعکس. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که روتاتور کاف آن‌ها آسیب‌دیده است.

فرآیند آرتروپلاستی شانه:

1. معاینه و بررسی‌های پیش از جراحی:
– بررسی وضعیت سلامتی بیمار و تصویربرداری‌هایی مانند اشعه X، MRI یا CT scan برای ارزیابی وضعیت مفصل.

2. روند جراحی:
– بیمار تحت بیهوشی عمومی یا موضعی قرار می‌گیرد.
– جراح برشی را در ناحیه شانه ایجاد می‌کند و به آرامی بافت‌های نرم و عضلات را کنار می‌زند تا به مفصل دسترسی پیدا کند.
– اجزای آسیب‌دیده مفصل حذف شده و با اجزای مصنوعی جایگزین می‌شوند.
– بعد از اتمام جایگزینی، جراح بافت‌های نرم و عضلات را به جای خود باز می‌گرداند و برش را می‌بندد.

3. بهبودی و توانبخشی:
– دوره نقاهت پس از جراحی ممکن است شامل استفاده از آتل یا بانداژ برای حمایت از شانه باشد.
– برنامه فیزیوتراپی برای

چه افرادی کاندید مناسبی برای عمل آرتروپلاستی شانه هستند

افرادی که ممکن است کاندید مناسبی برای عمل آرتروپلاستی شانه باشند عموماً با یک یا چند شرایط زیر مواجه هستند:

1. آرتروز شدید: زمانی که آرتروز یا سایر اشکال بیماری‌های تخریبی مفصلی به شدت پیشرفت کرده و باعث درد مداوم و محدودیت حرکتی شانه شده است.

2. آسیب‌های تروماتیک: شکستگی‌ها یا آسیب‌های دیگر ناشی از ضربه که به بازسازی مفصل شانه آسیب‌دیده نیاز دارند.

3. روماتوئید آرتریت: یک بیماری التهابی که می‌تواند باعث فرسودگی مفصل شانه و درد شود.

4. نکروز آواسکولار: مرگ بافت بر اثر کاهش خون‌رسانی به استخوان، که می‌تواند باعث تخریب سر استخوان بازو (هومرال هد) شود.

5. تخریب مفصل ناشی از بیماری‌های متابولیک: مانند نقرس.

6. آسیب یا تخریب روتاتور کاف: که در آن عضلات و تاندون‌های اصلی حول مفصل شانه آسیب دیده‌اند و دیگر نمی‌توانند به خوبی عمل کنند.

7. شکست در درمان‌های غیر جراحی: مانند داروهای مسکن، تزریقات کورتیکواستروئید، تغییرات سبک زندگی و فیزیوتراپی که باعث بهبود کافی در علائم نشده است.

متخصصان ارتوپدی با توجه به سن بیمار، سطح فعالیت، وضعیت سلامتی کلی و انتظارات از نتایج جراحی، به همراه تصاویر تشخیصی مانند اشعه X، MRI و سی‌تی اسکن، تصمیم می‌گیرند که آیا فرد کاندید مناسبی برای آرتروپلاستی شانه است یا خیر. همچنین، باید توجه داشت که بیمار باید تعهد به دوره نقاهت و برنامه توانبخشی پس از عمل را داشته باشد تا به بهترین نتایج برسد.

روند بهبود بعد از عمل آرتروپلاستی شانه

بهبودی پس از عمل آرتروپلاستی شانه می‌تواند چند ماه طول بکشد و شامل مراحل زیر است:

بلافاصله پس از جراحی:

– مراقبت های پس از عمل: شامل مدیریت درد با داروها، مراقبت از زخم جراحی و نظارت بر هرگونه نشانه‌های عفونت یا عوارض.
– استفاده از اسلینگ یا بریس: ممکن است پزشک توصیه کند که برای حفاظت از شانه و کمک به ترمیم بافت‌ها برای چند هفته از اسلینگ یا بریس استفاده شود.

دوره نقاهت:
– فیزیوتراپی: شروع به حرکات اندک و تمرینات کنترل شده تحت نظر یک فیزیوتراپیست برای بازیابی حرکت و تقویت مفصل شانه.
– حرکات کششی: به تدریج، تمرینات کششی اضافه می‌شوند تا دامنه حرکتی بهبود یابد.
– تقویت عضلات: با گذشت زمان، تمرینات تقویتی به برنامه توانبخشی اضافه می‌شوند.

بازگشت به فعالیت‌های عادی:

– بهبود دامنه حرکتی: بیمار می‌تواند انتظار داشته باشد که به تدریج دامنه حرکتی شانه خود را بازیابد.
– کاهش درد: بهبود درد باید به تدریج اتفاق بیفتد، اگرچه ممکن است برخی از بیماران همچنان تجربه درد کنند.
– ارزیابی‌های منظم: ویزیت‌های پیگیری برای ارزیابی پیشرفت بهبودی و تنظیم برنامه توانبخشی.

طولانی مدت:

– بهبودی کامل: ممکن است 6 ماه تا یک سال طول بکشد تا بیمار به بهبودی کامل دست یابد.
– فعالیت‌های سنگین: از بیمار خواسته می‌شود تا از انجام فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین تا زمانی که پزشک تایید نکند خودداری کند.

نکات مهم:

– پیروی از دستورالعمل‌ها: دقت در پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و فیزیوتراپیست برای بهبودی بهینه بسیار مهم است.
– صبر و پشتکار: بازیابی کامل ممکن است زمان‌بر باشد و نیاز به صبر و پشتکار دارد.

بهبودی نهایی به عوامل متعددی بستگی دارد. بهبودی پس از عمل جراحی آرتروپلاستی شانه به تدریج و طی چندین مرحله اتفاق می‌افتد. این فرآیند به تلاش مشترک بیمار، جراح، فیزیوتراپیست و سایر اعضای تیم درمانی نیاز دارد. در اینجا یک دید کلی از فرآیند بهبودی ارائه شده است:

بلافاصله پس از جراحی (بیمارستان):

– بیمار معمولاً برای درد شدید پس از عمل دارو دریافت می‌کند.
– بیمار باید زودتر از تخت خود بلند شود و حرکت کند تا خطر لخته شدن خون و سایر عوارض را کاهش دهد.
– ممکن است بیمار برای محافظت از شانه عمل شده برای مدتی از اسلینگ استفاده کند.

بازگشت به خانه:

– بیمار باید دستورالعمل‌های خاصی را در مورد مراقبت از بخیه‌ها، استحمام و پوشیدن لباس رعایت کند.
– مدیریت درد در خانه با استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک انجام می‌شود.