انواع بیماری‌های گوارشی
بیماری‌های گوارشی گروه وسیعی از اختلالات را شامل می‌شود که سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، از دهان تا مقعد. در زیر برخی از این بیماری‌ها را می‌بینید:
1. سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS): این اختلال مزمن می‌تواند باعث تورم، درد معده، یبوست و/یا اسهال شود.
2. بیماری هضمی و انتقالی (GERD): این بیماری مزمن که به عنوان سوء هاضمه شدید شناخته می‌شود، می‌تواند باعث سوختگی سینه، ترش کردن، و تغییر در صدا شود.
3. پپتیک یا زخم معده و دوازدهه: این زخم‌ها می‌توانند در ناحیه معده یا دوازدهه (اولین بخش از روده کوچک) تشکیل شوند و ممکن است درد شدید ایجاد کنند.
4. سندروم مال‌اشتراکی: این اختلال نادر از جذب غذا در روده کوچک ناشی می‌شود.
5. کرون و کولیت غیراختصاصی: این دو بیماری التهابی روده ای هستند که می‌توانند باعث درد شکم، خستگی، از دست دادن وزن، و اسهال شوند.
6. بیماری چربی کبد یا استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NAFLD): این بیماری به تدریج باعث انباشت چربی در کبد می‌شود که می‌تواند منجر به التهاب کبد یا سیروز شود.
7. گال‌استون (سنگ صفرا): این بیماری می‌تواند باعث درد شدید در سمت راست بالای شکم یا زیر قفسه سینه شود.
8. هموروئید یا باسور: این بیماری می‌تواند باعث خونریزی، خارش، آزار و درد در ناحیه مقعد شود.
9. سرطان‌های گوارشی: این شامل سرطان معده، کولورکتال (روده بزرگ و مقعد), کبد, پانکراس, و مری است.
مدیریت بیماری‌های گوارشی می‌تواند از تغییرات سبک زندگی گرفته تا درمان‌های دارویی و جراحی باشد، بسته به شدت و نوع بیماری. همیشه با پزشک خود مشورت کنید اگر شما علائم گوارشی دارید که نگران‌کننده هستند
بیماری‌های گوارشی
پیشگیری از بیماری‌های گوارشی
پیشگیری از بیماری‌های گوارشی می‌تواند با اتخاذ سبک زندگی سالم و توجه به علائم احتمالی زودهنگام اتفاق بیفتد. در زیر چندین راه پیشگیری از بیماری‌های گوارشی را می‌بینید:
1. تغذیه سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل، که شامل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، دانه‌ها و پروتئین‌های کم چرب است، می‌تواند به حفظ سلامت روده‌ها کمک کند.
2. مصرف کافی آب: آب کمک می‌کند تا غذا به طور صحیح از طریق سیستم گوارش حرکت کند و می‌تواند به پیشگیری از یبوست کمک کند.
3. تمرینات منظم: فعالیت بدنی می‌تواند به تقویت سیستم گوارش کمک کند و می‌تواند به پیشگیری از یبوست و سرطان روده بزرگ کمک کند.
4. کنترل وزن: وزن سالم می‌تواند به کاهش فشار بر روی سیستم گوارش کمک کند و می‌تواند به پیشگیری از بیماری هضمی و انتقالی (GERD) و سایر بیماری‌های گوارشی کمک کند.
5. پرهیز از الکل و دخانیات: مصرف الکل و دخانیات می‌تواند سیستم گوارش را تحریک کند و خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی را افزایش دهد، از جمله سرطان معده و سرطان روده بزرگ.
6. مدیریت استرس: استرس می‌تواند سیستم گوارش را تحریک کند و باعث اختلالاتی مثل IBS شود. تکنیک‌های مدیریت استرس می‌توانند شامل تمرینات تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن، و تکنیک‌های دیگر باشند.
7. رعایت بهداشت شخصی و غذایی: شستن دست‌ها به درستی، خصوصاً پیش از خوردن و پس از استفاده از دستشویی، و اطمینان از اینکه غذاهایی که می‌خورید به درستی پخته و نگهداری شده‌اند، می‌تواند به جلوگیری از عفونت‌های گوارشی کمک کند.
8. بررسی‌های منظم سلامتی: برخی از بیماری‌های گوارشی، مانند سرطان‌های گوارشی، با انجام بررسی‌ها و تست‌های منظمپیشگیری از بیماری‌های گوارشی می‌تواند با اتخاذ سبک زندگی سالم و توجه به علائم احتمالی زودهنگام اتفاق بیفتد.
چه زمانی احتیاج به جراحی دستگاه گوارش است
جراحی دستگاه گوارش ممکن است در صورت شکستن درمان‌های غیرجراحی یا بروز شرایط پیچیده و جدی، نیاز باشد. در زیر چند مورد از شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی دستگاه گوارش داشته باشند را می‌بینید:
1. سرطان‌های دستگاه گوارش: مانند سرطان معده، سرطان روده بزرگ، سرطان پانکراس و سرطان مری. در این موارد، جراحی ممکن است برای برداشتن تومور و تمیز کردن بافت‌های اطراف نیاز باشد.
2. سنگ‌های صفراوی: اگر سنگ‌های صفراوی باعث درد شدید یا عفونت شوند، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن سنگ یا حتی کیسه صفرا باشد.
3. بیماری هضمی و انتقالی (GERD): اگر داروها و تغییرات سبک زندگی نتوانستند علائم را کنترل کنند یا اگر مشکلاتی مانند زخم معده، سرطان مری یا تنگ شدن مری ایجاد شود، ممکن است جراحی لازم باشد.
4. زخم‌های گوارشی: زخم‌های گوارشی که با دارو درمان نشوند یا باعث خونریزی شدید یا perforation (سوراخ شدن) معده یا دوازدهه شوند، ممکن است نیاز به درمان جراحی داشته باشند.
5. بیماری‌های التهابی روده: مانند بیماری کرون یا کولیت التهابی. در برخی موارد، اگر داروها نتوانستند علائم را کنترل کنند یا اگر علائم شدید شوند، ممکن است جراحی لازم باشد.
6. آپاندیسیت حاد: اگر آپاندیکس (پیچک) التهاب پیدا کند و خطر ترک خوردن و باعث شدن به عفونت شکمی (پریتونیت) وجود داشته باشد، جراحی برای برداشتن آپاندیکس نیاز است.
این فهرست جامع نیست و دلایل دیگری نیز می‌تواند وجود داشته باشد که نیاز به جراحی دستگاه گوارش را ایجاب کند. همیشه باید با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید تصمیم بهینه و مبتنی بر اطلاعات را بگیرید.
پزشک متخصص بیماری های گوارشی چه تخصصی دارد
پزشک متخصص بیماری‌های گوارشی تحت تخصص “گاستروانترولوژی” می‌باشد. گاستروانترولوژیست‌ها متخصصانی هستند که در مطالعه، تشخیص و درمان بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش (شامل مری، معده، روده‌ها، کبد، صفرا، و پانکراس) فعالیت می‌کنند.
این پزشکان پس از سال‌ها تحصیل در دانشگاه پزشکی و انجام دوره اقامتگاه در داخلی یا عمومی، باید یک دوره آموزشی فوق تخصصی تکمیلی در گاستروانترولوژی را بگذرانند. این دوره آموزشی فوق تخصصی معمولاً چند سال به طول می‌انجامد و به آن‌ها مهارت‌های لازم برای انجام دیاگنوز و درمان پیچیده بیماری‌های گوارش را می‌دهد.
گاستروانترولوژیست‌ها می‌توانند جراحی‌های کوچک نظیر کلونوسکوپی و اندوسکوپی را انجام دهند، اما برای جراحی‌های بزرگتر و پیچیده‌تر، معمولاً به جراحان عمومی یا جراحان متخصص دستگاه گوارش احتیاج دارند.
رژیم غذایی بیماری های گوارشی چگونه است
رژیم غذایی در بیماری‌های گوارشی بستگی به نوع بیماری و شرایط فردی بیمار دارد. با این حال، برخی از کلیات رژیم غذایی که ممکن است در بسیاری از بیماری‌های گوارشی مفید باشد عبارتند از:
1. تنوع در تغذیه: از میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، دانه‌ها و پروتئین‌های پاک استفاده کنید. تنوع در تغذیه می‌تواند به اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز کمک کند.
2. کاهش مصرف چربی: غذاهای پرچرب می‌توانند گوارش را کند کنند و علائم بیماری‌های گوارشی را تشدید کنند.
3. از غذاهای تند و ادویه‌جات تند خودداری کنید: این مواد می‌توانند مخاط دستگاه گوارش را تحریک کنند و علائم را تشدید کنند.
4. کاهش مصرف الکل و کافئین: الکل و کافئین می‌توانند گوارش را تحریک کنند و علائم را تشدید کنند.
5. مصرف غذاهای کم فیبر در برخی حالات: در برخی بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون، یک رژیم غذایی کم فیبر ممکن است توصیه شود.
6. عادات سالم تغذیه: به جای سه وعده غذایی بزرگ، پنج یا شش وعده کوچکتر بخورید. همچنین، غذا را به آرامی بخورید و خوب جوید.
به یاد داشته باشید که هر فرد ممکن است به غذاها به طور مختلف پاسخ دهد. برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که غذاهای خاصی علائم آن‌ها را تشدید می‌کند. یادداشت کردن و تجزیه و تحلیل واکنش‌های خود به غذاهای مختلف می‌تواند کمک کند تا متوجه شوید کدام غذاها برای شما بهتر است.
همیشه قبل از تغییر رژیم غذایی خود، با پزشک یا دیتیشن (متخصص تغذیه) خود مشورت کنید.
