انواع سرطان دستگاه گوارش
دستگاه گوارش یکی از مهم‌ترین سیستم‌های بدن است که از دهان تا مقعد امتداد دارد و انواع مختلفی از سرطان‌ها می‌توانند این سیستم را درگیر کنند. هر کدام از سرطانهای دستگاه گوارش ممکن است علائم، روشهای تشخیص و درمان مختلفی داشته باشند. در زیر به برخی از انواع شایع سرطان دستگاه گوارش اشاره می‌کنیم:
سرطان مری
تومورهای بدخیمی که در بافت مری ایجاد میشوند.
سرطان معده
سرطانی که در دیواره‌های معده شکل می‌گیرد و می‌تواند به طور گسترده‌ای به سایر نقاط بدن منتشر شود.
سرطان کبد
شامل هپاتوسلولار کارسینوما (HCC) و دیگر انواع نادرتر. می‌تواند به صورت اولیه در کبد شروع شود یا بصورت متاستاز از سایر اندام‌ها به کبد برسد.
سرطان کولورکتال
سرطان‌هایی که در کولون (روده بزرگ) یا رکتوم تشکیل میشوند.
سرطان مقعد
تومورهای بدخیمی که در کانال مقعدی شکل می‌گیرند.
سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا معمولاً با سنگ صفرا و التهاب مزمن مرتبط است.
سرطان پانکراس (لوزالمعده)
سرطانی که در غده لوزالمعده شروع میشود و معمولاً با التهاب مزمن لوزالمعده ارتباط دارد.از مهلک ترین سرطانهاست و معمولا دیر تشخیص داده میشود.
سرطان غدد بزاقی
سرطانی که در یکی از غدد بزاقی شروع میشود که بخشی از دستگاه گوارش تلقی میشوند.
سرطان نورواندوکراین گوارشی
تومورهای نورواندوکراین که می‌توانند در هر قسمتی از دستگاه گوارش به وجود آیند و معمولاً رشد کندی دارند.
سرطان آمپول واتر
سرطانی که در امپول واتر، جایی که مجرای صفراوی و مجرای پانکراتیک به دوازدهه می‌ریزند، شکل می‌گیرد.
تشخیص این سرطان‌ها معمولاً با روشهای تصویربرداری و یافته های آزمایشگاهی، بیوپسی و اندوسکوپی انجام میشود. درمان ممکن است شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، درمان‌های هدفمند، و ایمونوتراپی باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود نتایج درمان کمک کند. همچنین، تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه سالم‌تر، کاهش مصرف الکل، ترک سیگار و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند به پیشگیری از بروز برخی از انواع سرطان دستگاه گوارش کمک کند.
علائم سرطان دستگاه گوارش
علائم سرطان دستگاه گوارش می‌تواند بسیار متنوع باشد و بستگی به نوع سرطان و مکان آن در دستگاه گوارش دارد. با این حال، برخی علائم رایج وجود دارد که ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکلی در دستگاه گوارش باشد. در ادامه برخی از این علائم عمومی و خاص برای انواع مختلف سرطان دستگاه گوارش ذکر شده است:
علائم عمومی
– کاهش وزن بدون دلیل مشخص
– خستگی مفرط
– کم خونی یا آنمی (می‌تواند منجر به پوست رنگ پریده و ضعف شود)
– احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا (سیری زودرس)
– بی اشتهایی
– درد مزمن یا ناراحتی در شکم
علائم اختصاصی بخش‌های مختلف دستگاه گوارش
- – **سرطان مری**: درد یا مشکل در بلع، احساس گیر کردن غذا در گلو، سرفه مداوم یا گرفتگی صدا.
- – **سرطان معده**: نفخ، تهوع، استفراغ (گاهی اوقات با خون)، درد شکم، سوء هاضمه مداوم.
- – **سرطان پانکراس**: درد شکم که به پشت تیر می‌کشد، زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)، تغییر رنگ مدفوع و ادرار.
- – **سرطان کبد**: تورم شکم، زردی پوست و چشم‌ها، خارش بدن، مدفوع روشن‌تر از حد نرمال.
- – **سرطان کولورکتال**: خون در مدفوع، تغییر در عادت‌های روده (اسهال یا یبوست)، درد شکم، احساس نقص در تخلیه کامل روده.
- – **سرطان مقعد**: خونریزی از مقعد، درد یا فشار در ناحیه مقعد، برجستگی یا توده در ناحیه مقعد.
- – **سرطان کیسه صفرا**: درد شکم، بخصوص در قسمت بالایی سمت راست، زردی، تب و لرز.
- – **سرطان لوزالمعده**: اغلب بدون علامت تا مراحل پیشرفته، درد شکم، افزایش قند خون.
- – **سرطان غدد بزاقی**: توده یا برجستگی در نزدیکی گوش، زیر فک، یا در دهان، درد در ناحیه توده یا بی‌حسی صورت.
- – **سرطان نورواندوکراین گوارشی**: علائم متفاوت بسته به هورمون‌های ترشح شده توسط تومور می‌تواند باشد، مانند سندرم کارسینوئید.
- – **سرطان امپول واتر**: زردی، درد شکم، تغییرات در رنگ مدفوع.
این علائم لزوماً به معنای وجود سرطان نیستند و ممکن است ناشی از شرایط پزشکی دیگری باشند. با این حال، هرگونه علامت جدید یا مداوم باید توسط پزشک بررسی شود تا دلیل آن مشخص و در صورت نیاز، اقدامات تشخیصی و درمانی انجام شود.
رفتن به پزشک برای بررسی‌های منظم و گزارش دادن هرگونه علامت غیرعادی، به ویژه اگر علائم بهبود نمی‌یابند یا بدتر میشوند، اهمیت دارد. همچنین، برخی از افراد بر اساس سابقه خانوادگی یا عوامل خطر دیگر ممکن است به غربالگری‌های منظم برای سرطانهای دستگاه گوارش نیاز داشته باشند.
سرطان دستگاه گوارش
روش های درمان سرطان دستگاه گوارش
درمان سرطان دستگاه گوارش به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع سرطان، مرحله‌ی پیشرفت آن، محل تومور، وضعیت سلامت کلی بیمار و سایر شرایط پزشکی. پزشکان ممکن است یک یا ترکیبی از روشهای درمانی زیر را پیشنهاد کنند:
جراحی
– **برداشتن تومور**: جراحی برای برداشتن تومور و بخشی از بافت سالم اطراف آن.
– **جراحی استراتژیک**: در برخی موارد، اندام‌هایی که تومور در آنها قرار دارد (مانند بخشی از روده) کاملاً برداشته میشوند.
– **بای‌پس**: اگر تومور مانع عبور مواد غذایی میشود، جراحی برای ایجاد مسیر جایگزین برای عبور غذا.
پرتو درمانی
استفاده از پرتوهای قوی انرژی (مانند اشعه‌ی X) برای کشتن سلول‌های سرطانی یا کوچک کردن تومورها، که می‌تواند قبل یا بعد از جراحی یا به همراه شیمی درمانی انجام شود.
شیمی درمانی
استفاده از داروهای خاص برای کشتن سلول‌های سرطانی، که می‌تواند به صورت خوراکی یا تزریقی باشد. شیمی درمانی می‌تواند به تنهایی یا به صورت ترکیبی با جراحی و پرتو درمانی استفاده شود.
درمان هدفمند
استفاده از داروهایی که محل خاصی در سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند، برای مثال، جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از تشکیل رگ‌های جدید که به تومور خون می‌رسانند.
ایمونوتراپی
تقویت یا بازسازی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه بهتر با سلول‌های سرطانی، از طریق داروهایی که به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را تشخیص دهد و نابود کند.
درمان‌های مکمل و جایگزین
برخی بیماران ممکن است از روشهای درمانی غیرمتعارف مانند طب سنتی، طب گیاهی، طب سوزنی و دیگر روش‌ها برای کاهش علائم یا بهبود کیفیت زندگی استفاده کنند.
